Metworstmaandag is een bijzondere dag in Boxmeer. In ieder geval sinds 1740 razen ruiters met hun zwetende paarden dan over het Vortums Veld in een verwoede strijd om een metworst en de grootste eer van Boxmeer. De ruiters zijn traditiegetrouw ongetrouwde mannen, die geboren, getogen en woonachtig zijn in Boxmeer en lid van Vereniging ‘De Metworst’. Als je niet voldoet aan deze criteria mag je niet mee doen.

Volgens de overlevering zijn deze rennen gebaseerd op een oud verhaal over ene Freule Aleida, die in de 15e eeuw met haar koets van de weg raakt. Passerende Boxmeerse ‘vruchtbaarheidsruiters’ helpen haar uit de berm. Om haar nobele redders te bedanken belast de freule één van haar hoeves in Vortum-Mullem met een jaarlijkse schenking. Deze erfbelasting bestaat ‘een worst, een broot, eenen wegh, eenen halven verkenskop en een half ton bier’. Vanaf dat moment wordt elk jaar een wedren met paarden gehouden om te bepalen wie de schenking in ontvangst mag nemen. Niet voor niets is het credo van de vereniging: “Wij handhaven het recht onzer vaderen”.

Op Metworstmaandag worden vanaf 04.00u de Boxmeerse inwoners door de hoornblazers gewekt. Hierna trekken duizenden bezoekers aan het begin van de ochtend al lopend van Boxmeer naar het Vortums Veld om te gaan kijken wie er ‘dit jaar de Koning wordt’. De Metworstrennen bestaat uit een afvalrace van meestal in totaal 13 ritten verdeeld over 3 manches. De afstand van het parcours is bijna 800 meter. De wedren met tuigpaarden, halfbloed- en volbloedpaarden vindt onder streng veterinair toezicht plaats. De 1e rit begint rond 09.30u. Sinds eind jaren zeventig van de vorige eeuw wordt er tijdens de Metworstrennen voor de beginnende ruiters een Knollenrit voorafgaande aan de ‘Koningsrit’ georganiseerd. De winnaar van deze laatste rit (de ‘Koningsrit’) is voor één jaar Koning van de Metworst en haalt als kersverse Metworstkoning bij de ‘Belaste Hoeve’ te Vortum de jaarlijkse erfbelasting aan goederen (‘een worst, een broot, eenen wegh, eenen halven verkenskop en een half ton bier’) namens de Metworstvereniging op en wordt daar door de Beschermvrouwe met het zilveren Koningsschild omhangen. Vervolgens gaat de Koning onder begeleiding van de andere ruiters en de ‘Gekkekar’ terug naar Boxmeer, waar hij onder de Wilhelminaboom door de beschermvrouwe tot ‘Koning van de Metworst’ gekroond wordt en de erewijn geschonken wordt.

Sinds haar officiële oprichting in 1740 (voor zover nu bekend) heeft vereniging ‘De Metworst’ zich ten doel gesteld om ‘het recht onzer vaderen te handhaven’. Dat wil zeggen, het innen van de jaarlijkse erfbelasting bij de ‘Belaste Hoeve’ en jaarlijks op de laatste maandag voor de vastenperiode de ‘Metworstrennen’ te organiseren. Afgelopen maart werd de vereniging op een mooie wijze geëerd ter ere van het 275-jarige bestaan: het Metworstrennen wordt vanaf nu erkend als immaterieel cultureel erfgoed in Nederland.