Granen, vlees en veren

Wist je dat er veel internationale spelers in Boxmeer zijn opgericht? De Maas zorgt al lang voor een ‘Vruchtbare Vallei’ in Boxmeer. Niet alleen letterlijk doordat de Maas vruchtbare klei afzette, maar ook voor andere industrieën was dit gebied een goede plek. In eerste instantie is Boxmeer vooral een lokale boerensamenleving, maar later wordt dat grootschaliger en ontstaat er meer bedrijvigheid.

Boxmeer is zeer belangrijk geweest voor de ontwikkeling van enkele grote bedrijven. Zo ontstaat in het begin van de 20e eeuw in Boxmeer een vleesindustrie, met onder meer de slachterijen van Jos Lion en de familie De Wijze. Het eerste industrieterrein van Boxmeer ontstaat op een plek langs het spoor met een slachterij en ijsfabriek. In de jaren ’20 worden wel 400 runderen per dag geslacht! Deze worden vervolgens in koelwagons per spoor getransporteerd. De bedrijven maken goed gebruik van de aanwezigheid van twee spoorlijnen. Het ‘Duitse lijntje’ zorgt voor een verbinding tussen Wesel in Duitsland en Boxtel en daarmee naar de havens van Rotterdam, Vlissingen en Antwerpen. De Maaslijn verbindt Nijmegen met Venlo en kruist bij Beugen het Duitse lijntje.

Één van de personen die belangrijk zijn geweest voor de ontwikkeling van de Boxmeerse bedrijvigheid, is Wim Hendrix. In 1925 neemt hij de handel van zijn vader in granen, zaden en andere agrarische producten over. Het bedrijf in mengvoeders groeit, en zorgt ook voor groei van bedrijven in de omgeving. Als de Lion slachterijen failliet gaan, neemt Hendrix dit bedrijf namelijk over. Hendrix vraagt aan Gaitjan Bilderbeek van Stork naar manieren om het bedrijf beter te kunnen benutten en ontwikkelen. Om dichterbij te zitten, gaat Stork zich in 1947 ook in Boxmeer vestigen, en komt het in een pand van Hendrix Voeders terecht. Uiteindelijk werken in de jaren ’80 bijna tweeduizend werknemers in Boxmeer bij Stork! Maar de rol van Hendrix is nog niet uitgespeeld, want hij richt ook het bedrijf Intervet op. Dit bedrijf ontwikkelt medicijnen voor kippen. Natuurlijk konden gezonde kippen dan weer het voer van Hendrix gebruiken. Intervet groeit uit tot één van de grootste producenten van diergeneesmiddelen ter wereld. Tot 2012 blijft het internationale hoofdkantoor van MSD Animal Health, zoals het na enkele veranderingen heet, in Boxmeer. De Nederlandse afdeling  van dit bedrijf zit nu nog steeds in Boxmeer.

Halverwege de jaren ’50 vestigt ook Friki (afgeleid van een afkorting van vrieskip) zich in Boxmeer. Dit bedrijf van Heinz Moormann wordt uiteindelijk de grootste pluimveeslachterij van Europa. Met moderne machines uit Amerika worden er meer dan veertigduizend kippen per week geslacht. De matrassenfabrikant Norma profiteert weer van het ‘afval’ van de pluimveeslachterijen, want de veren worden gebruikt in matrassen. Norma, dat eerder de ‘Stoomfabriek tot bereiding van bedveeren en kapok, AA van Aarsen & Zn’ heette, was in de jaren ’30 van Oud Beijerland naar Boxmeer gekomen.

De vele bedrijven in Boxmeer werken dus goed met elkaar samen. De sector is zelfs nog meer verweven geweest, want Hendrix leende geen geld van banken, maar van de boeren. In ruil voor een lage rente krijgen deze boeren weer korting op het voer bij Hendrix. Wat klein begint met een handel in zaden en granen, groeit uit tot een stelsel van allerlei bedrijven die goed samenwerken. Na een overname door BP, zijn de bedrijven van Hendrix vervolgens verder gegaan als Nutreco. De geschiedenis van Boxmeer is dus nauw verweven met allerlei grote vee- en slachtbedrijven die samenwerken. Het was voor de industrie ook een ‘Vruchtbare Vallei’!